www.modernizm.fora.pl

Konstrukcja szkieletowa możliwa stała się do zastosowania dzięki użyciu stali i betonu w budownictwie. Składa się z zespolonych ze sobą w siatkę słupów i belek, o wymiarach gwarantujących odporność na zginanie. Przy takim systemie nośnym zbędna staje się nośna funkcja ściany zewnętrznej, którą można w dowolny sposób przepruwać oknami, lub też zamienić ją w ogóle w ścianę osłonową np. ze szkła.

Charakterystyczne są dwa rodzaje podziałów:
-gdy pomiędzy słupami nośnymi znajdzie się jeden pion okien - siatka wąska. Pojedyńcze okna pomiędzy wąsko rozstawionymi słupami nośnymi tworzą wąskie formy pionowe.
-gdy pomiędzy słupami znajdzie się kilka pionów okien - siatka szeroka. Kilka okien znajdujących sie pomiędzy słupami nośnymi rozdzielają wprawdzie słupki pośrednie, ale nie przenoszą one obciążeń. Pasma okien tworzą poprzeczne formy w szerokich odstępach między filarami nośnymi.

Im mniejszy jest rozstaw słupów nośnych, tym więcej mamy możliwości dowolnego stosowania ścian działowych. Nie wszystkie jednak słupy w budynku muszą pełnić funkcję nośną - czasem prowadzi sie wzdłuz nich piony instalacyjne np. do ogrzewania. Wówczas zazwyczaj nośny staje się co drugi słup.

U góry siatka szeroka, u dołu wąska - na ciemno układ nośny, na jasno ścianki podokienne.

Słupy

Szkieletowa konstrukcja sama z siebie powoduje oparcie budynku o grunt słupami. O ile płaski tradycyjny mur pozwala prawidłowo rozwiązać narożnik, konstrukcja szkieletowa, składająca się z krzyżujących sie elementów - dodatkowo sytuowanych na różnych głębokościach wzglęfem okien - stwarza więcej problemów.
Najprostsze rozwiązanie to regularne rozstawy słupów, które wyliczone są na umieszczenie ostatniego z nich na narożniku. Jest to jednak niepotrzebne konstrukcyjnie w budynku prostokątnym, gdzie wąski rozstaw słupów sprawia że najbardziej obciążony jest środkowy słup wąskiej strony, a nie słupy narożnikowe.

Jak widać, słup narożny jest niekonieczny, a mimo to czasem spotyka się go nawet grubszego niż słupy obok niego. Powoduje to fakt, że słup narożny musi mieć taki przekrój podłużny, jak głęboki jest słup pośredni. Powoduje to zmianę pośredniego słupa prostokątnego w kwadratowy narożny - tym samym masywniejszy. Inaczej zmienią sie wymiary narożnych okien i ścianek podokiennych.
Dodatkowo słup narożny jest oglądany po przekątnej , a nie od przodu. Przekątna przekroju słupa narożnego jest większa niż przekatna przekroju słupa pośredniego.

Problem ten można wyeliminować rezygnując z niepotrzebnego konstrukcyjnie słupa. Wysunięcie stropu poza linię zewnętrznych słupów, tzw. wysunięcie wspornikowe pozwoli przemieścić do wewnątrz budowli niewielkie obciążenie narożne.

Na rysunku budynek prostokątny z wysunięciem wspornikowym. Jest to tzw. wspornik jednostronny.

Jak widać, słupy zewnętrzne stają się od nadwieszonej strony zbędne, uwalniając z tej strony elewację od słupów w ogóle. Następuje więc wynikające z tego zróżnicowanie elewacji - podłużną dzielą słupy, a węższą boczną nie, nadając jednej charakter wertykalny (dzielony słupami) a drugiej horyzontalny (dzielony płytami stropów). Zróżnicowanie struktury nośnej budynku wpływa więc na ożywienie architektury danej budowli.

Konieczne jest oczywiście zwracanie uwagi na obciązenie wysuniętego wspornika i stosunek wysięgu do konstrukcji z nim współpracującej. Należy zachować momenty zginające na wysuniętym wsporniku w stosunku do tych występujących na pozostałej części dźwigara. Nośność dźwigara jest ograniczona jego znormalizowaną wysokością konstrukcyjną - w razie zbyt dużego wysięgu konieczne będzie powiększenie przekroju "zwisającego" końca dźwigara. Zbyt mały wysięg z kolei pozostaje trudno zauważalny i tracimy tym samym walory plastyczne jego stosowania.

Dla dalszego zredukowania udziału w konstrukcji słupów nośnych można posłużyc sie wspornikiem dwustronnym. Jest to podobne rozwiązanie do wspornika jednostronnego, z tym, że zakłada wycofanie "pod budynek" słupów ze wszystkich elewacji. Ich odpowiednio zmniejszony w skutek tego rozstaw (lub ewentualne dodanie słupów pośrednich pośrodku) pozwoli na horyzontalne akcenty w elewacji. Jej wystrój można kształtować dowolnie dzieląc okna i ścianki podokienne, ponieważ nie jest się w ogóle ograniczonym konstrukcją nośną.

Jednocześnie cofnięcie słupów w głab budowli automatycznie cofa też parter. Konstrukcja wyższych kondygnacji zostaje nadwieszona nad parterem, pozwalając na większą ekspresję budynku.